مدل‌سازی تولید و زوال برگ در گیاه گندم

به¬منظور کمی‌سازی تولید و زوال برگ در گیاه گندم، آزمایشی به‌صورت تجزیه مرکب در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم زراعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 1384 اجرا گردید. در این تحقیق جهت ایجاد شرایط مختلف محیطی، تاریخ کاشت به‌عنوان محیط تلقی گردید لذا تیمارهای این آزمایش شامل تاریخ‌های کاشت (23/09/1384، 30/10/1384 و 02/12/1384) و ارقام (آریا، اترک، کوهدشت، شیرودی، تجن، تارو و زاگرس) بودند. نتایج نشان داد که در بین ارقام ار نظر شروع برگ‌دهی، سرعت ظهور برگ و زمان خاتمه تولید برگ در ساقه اصلی اختلاف معنی‌داری وجود ندارد اما سرعت تولید برگ در ساقه اصلی گیاه گندم در بین تاریخ‌های کاشت 01/0 برگ بر درجه ‌‍روز ‌رشد بود. زوال برگ در ساقه اصلی به‌طور متوسط بعد از 475 درجه ‌روز‌ رشد شروع شد و با افزایش یک درجه‌ روز ‌رشد 07/0 درصد از برگ‌های ساقه اصلی زوال یافت. تولید برگ در بوته دارای دو مرحله بود و ارتباط نزدیکی با تولید برگ در ساقه اصلی داشت. در مرحله اول به ازای افزایش هر برگ در ساقه اصلی، یک برگ به کل برگ‌های بوته اضافه شد اما بعد از تولید سه برگ در ساقه اصلی مرحله دوم شروع شد و به ازای افزایش هر برگ در ساقه اصلی 7/2 برگ به برگ‌های کل بوته اضافه گشت. زوال برگ در کل بوته ارتباط بسیار نزدیکی با زوال برگ در ساقه اصلی داشت و دارای دو مرحله بود. در مرحله اول و دوم به ازای پیر شدن هر یک درصد از برگ‌های ساقه اصلی به‌ترتیب 83/0 و 03/1 درصد از کل برگ‌های بوته پیر شدند. طول ‌عمر متوسط هر برگ در بوته، حدود 616 درجه روز رشد بود. نتایج نشان داد که تولید و زوال برگ در گیاه گندم را می‌توان در قالب معادلات مختلف به‌صورت کمی توصیف نمود.